Czy powinniśmy chronić się przed słońcem?
Wszyscy uwielbiamy spędzać czas na świeżym powietrzu w słoneczne dni i często wybieramy kraje, w których pogoda jest „gwarantowana” na nasze wakacje. Słońce zdecydowanie na nas oddziałuje – poprawia nastrój i aktywuje produkcję witaminy D. Niestety, wciąż niewielu rozumie, że promieniowanie słoneczne jest również szkodliwe, ponieważ uszkadza skórę, komórki i zawarte w nich DNA co może z kolei powodować raka skóry. Ponieważ skóra dzieci jest cieńsza i bardziej wrażliwa niż u dorosłych, dzieci są bardziej wrażliwe na negatywne skutki promieniowania UV. Oparzenia słoneczne w dzieciństwie są najczęstszą przyczyną raka skóry w późniejszym życiu. Dlatego trzeba zapewnić dzieciom niezbędną ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV zawsze, gdy przebywają na słońcu, nie tylko na plaży.
Kliknij klawisz strzałki na klawiaturze, by poznać bliżej temat promieniowania UV!
Jakie promieniowanie emituje słońce?
Słońce emituje promieniowanie elektromagnetyczne, które w zależności od długości fali dzieli się na: (i) światło widzialne, (ii) podczerwień i (iii) promieniowanie ultrafioletowe (UV). Promieniowanie UV dzieli się dalej na promieniowanie UVA, UVB i UVC. Promienie UVB są bardzo silne, ale przenikają do górnej warstwy skóry (głównie naskórek, w mniejszym stopniu także górną warstwę skóry właściwej). Za oparzenia słoneczne odpowiadają promienie UVB. Najsilniejsze jest w te bezchmurne letnie dni między 10:00 a 15:00. Z kolei promienie UVA są bardziej niebezpieczne, ponieważ wnikają w naskórek, docierają do głębszych warstw skóry i uszkadzają komórki oraz DNA. Ponadto są obecne przez cały rok, nawet w pochmurne dni. Oba rodzaje promieniowania (UVA i UVB) przyczyniają się do przedwczesnego starzenia się skóry, powstawania zmarszczek i przebarwień, a co najniebezpieczniejsze do raka skóry. O promieniowanie UVC w tej chwili nie trzeba się martwić, ponieważ jest ono prawie całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery, więc praktycznie nie dociera do ziemi.
Co powoduje nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV?
nowotwory skóry
oparzenia słoneczne i rumień
przebarwienia skóry
przedwczesne starzenie się skóry
choroby oczu
osłabienie układu odpornościowego
zaskórniki
reakcje alergiczne na słońce
inne choroby skóry prowokowane przez światło (tzw. fotodermatozy)
Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci bezpiecznie cieszyć się słońcem:
Nosić odzież UV, w tym czapki UV lub kapelusze UV, nie tylko w bezchmurne dni (promienie UV przenikają przez chmury)
Pamiętaj o okularach przeciwsłonecznych, które chronią oczy przed promieniowaniem UV
Nałóż krem z filtrem na gołe partie ciała, najlepiej co najmniej SPF 30, a dla dzieci SPF 50, zacznij nakładać krem na 20 minut przed wyjściem na słońce, następnie aplikuj ponownie co 2 godziny i po wyjściu z wody.
Unikaj długiego przebywania na słońcu w godzinach 10:00-15:00, kiedy promieniowanie słoneczne jest najsilniejsze, schowaj się czasem w cieniu (pamiętaj jednak, że cień nie daje 100% ochrony, ponieważ promienie odbijają się od piasku, trawy czy wody)
Nie doprowadzaj do oparzeń słonecznych
Pij dużo wody na słońcu, aby zapobiec odwodnieniu
Najlepiej całkowicie unikać opalania (także w solarium, którego lampy również emitują szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe)
Profilaktycznie raz w roku należy udać się do dermatologa na badanie dermatoskopowe skóry (pieprzyki i inne zmiany skórne) w celu wykluczenia lub szybkiej identyfikacji zmian mogących przekształcić się w nowotwór
.
Czy zwykła odzież chroni przed promieniowaniem UV?
Krótka odpowiedź brzmi NIE. Zwykłe bawełniane ubrania letnie nie zapewniają wystarczającej ochrony przed słońcem, ponieważ przepuszczają większość szkodliwych promieni UV do naszej skóry, komórek i DNA. Sucha biała bawełniana koszula ma średni wskaźnik ochrony przed promieniowaniem UV (UPF) na poziomie 5-7. Jeśli koszulka jest mokra, poziom ochrony spada do 3. Natomiast odzież UV posiada filtr (UPF) 50, co oznacza, że blokuje 98% szkodliwych promieni UV, nawet gdy jest mokra. Kiedy zakładamy bawełnianą koszulę na plażę, myślimy, że jesteśmy chronieni przed słońcem. Niestety, to założenie jest błędne. Chociaż bawełniana koszula zapobiegnie poparzeniom skóry, nie będzie blokować szkodliwych promieni UV.
Czy opalanie się jest szkodliwe?
Krótka odpowiedź brzmi TAK. Opalanie nie jest naturalne. To dlatego, że słońce zapobiega produkcji melaniny, tj. pigment odpowiedzialny za kolor skóry, włosów lub tęczówki oka. Każda ekspozycja na słońce to ekspozycja na promienie UV, które uszkadzają skórę, komórki i DNA, nawet jeśli skóra się nie pali. Ponadto powoduje przedwczesne starzenie, zmarszczki i przebarwienia. Opalanie można porównać do chodzenia na oślep po ruchliwym skrzyżowaniu w godzinach szczytu. Ktoś na pewno ucierpi. Nie chcemy, żebyś tym kimś był ty. Jeśli naprawdę zależy Ci na opalaniu, samoopalanie jest o wiele bezpieczniejszym rozwiązaniem.
